Huyết yến là loại yến có màu đỏ sậm đặc trưng, nổi bật. Đây được xem là loại yến vô cùng khan hiếm, gắn liền với những câu chuyện huyền bí. Vậy yến huyết là gì? Màu đỏ của tổ yến từ đâu mà có? Vì sao yến huyết lại “đắt như vàng”? Cùng Ngọc Hoàng Yến tìm hiểu trong nội dung bài viết sau đây.
Huyết yến là gì? Tại sao yến huyết “đắt như vàng”?
Thông thường, tổ yến có màu trắng ngà hoặc hơi ngả vàng. Tuy nhiên, thỉnh thoảng, trong các hang động và nhà yến sẽ có một số tổ có màu đỏ sậm một phần hoặc toàn bộ. Loại tổ này được gọi là “Xueyan” hoặc “Xueyanwo” trong tiếng Trung có nghĩa là “tổ máu” (1). Tại Việt Nam, loại yến này còn được gọi là yến huyết hay huyết yến.
Cấu trúc của tổ huyết yến cũng tương tự như các loại tổ yến khác, đều được làm từ nước bọt của chim yến. Tuy nhiên, yến huyết thường có các đặc điểm như sau:
Hình ảnh huyết yến
Nhiều người khi tìm hiểu về loại yến này thường thắc mắc “huyết yến từ đâu có”, “huyết yến làm từ gì” hay “màu đỏ của yến huyết có phải là máu không?”
Nguồn gốc màu đỏ của yến huyết vẫn là một ẩn số. Đến nay có khá nhiều giả thuyết được đưa ra xoay quanh về chủ đề “huyết yến hình thành như thế nào”.
Theo truyền thuyết dân gian: màu đỏ của tổ yến chính là máu của chim yến trong quá trình xây tổ. Theo đó, vì chim không đủ nước bọt để xây tổ nên phải sử dụng máu để gia cố. Có giai thoại khác cho rằng tổ yến huyết là những tổ lâu năm do chim yến già ho ra máu, kết tinh lại. Từ đó dẫn đến tổ có màu đỏ tự nhiên. Tuy nhiên, đây chỉ là sự tích được lưu truyền trong dân gian.
Một số nghiên cứu cho rằng màu đỏ của tổ yến có thể là do các yếu tố môi trường trong hang động hoặc nhà yến. Ánh sáng, độ ẩm, gió cùng các khoáng chất tác động vào tổ yến trắng sau một thời gian sẽ làm tổ yến lên men, đổi màu sang vàng, cam và cuối cùng là màu đỏ đậm. Cụ thể hơn màu sắc của yến sào đã được chứng minh là có liên quan đến hàm lượng nitrit và nitrat trong tổ (1), (2).
Màu đỏ của yến huyết là do quá trình lên men trong tự nhiên
Mặt khác, theo nghiên cứu, trong tổ yến màu đỏ hoàn toàn không phát hiện thấy sự hiện diện của hemoglobin (3). Vì vậy tổ yến huyết không phải làm từ máu như nhiều người vẫn nghĩ.
Theo Đông y và Tây y, tổ yến mang lại nhiều công dụng, tốt cho sức khỏe. Trong đó, yến huyết là dòng yến có giá trị cao nhất, được nhiều người “săn lùng”. Vậy sự thật công dụng của yến huyết khác gì yến thường?
Như đã chia sẻ ở trên, màu đỏ của tổ yến được cho là có liên quan đến môi trường hình thành tổ. Huyết yến sào trong tự nhiên cũng có hàm lượng gần tương tự như bạch yến nhưng sẽ có thêm các thành phần khác. Một số tác dụng của yến huyết nói riêng và tổ yến nói chung có thể kể đến như:
Trong yến sào có chứa các hoạt chất như Alanine, proline, serine… có tác dụng giúp cơ bắp phát triển, giảm các triệu chứng nhức mỏi, nhức xương khớp ở người già. Đối với trẻ nhỏ, yến giúp bé tăng chiều cao, giúp xương chắc khỏe.
Một số nghiên cứu cho thấy yến sào có khả năng dưỡng ẩm, làm trắng và bảo vệ da khỏi quá trình oxy hóa. Vì vậy phái nữ có thể bổ sung yến đều đặn để giữ cho làn da luôn được trẻ khỏe (4).
Một số hoạt tính sinh học được tìm thấy trong yến sào đã được chứng minh là có khả năng ức chế virus cúm A, tăng đáp ứng miễn dịch tự nhiên, giúp kiểm soát quá trình nhân lên của virus cảm cúm (5).
Các công dụng của yến huyết
Yến có chứa một lượng protein lớn (>50%), trong đó có 1 số loại protein có công dụng thúc đẩy nhanh quá trình sản xuất tế bào bạch cầu, giúp hỗ trợ điều trị bệnh. Mặt khác, yến cũng có tác dụng hỗ trợ bệnh nhân ung thư, kích thích tăng sinh tế bào gốc, thúc đẩy quá trình phục hồi (6).
Tổ yến có khả năng bảo vệ các tế bào thần kinh. Vậy nên những bệnh nhân mắc Parkinson, tai biến mạch máu não… có thể sử dụng yến sào để giảm triệu chứng của bệnh. Cũng có nhiều nghiên cứu cho thấy yến sào có thể bảo vệ não, tăng cường trí nhớ, tăng sự tập trung (7).
Hoạt chất Threonine có trong tổ yến rất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp cân bằng vi sinh đường ruột, tăng khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng. Chưa kể, trong yến còn có một lượng nhỏ crom giúp kích thích ăn ngon miệng.
>> Xem thêm bài viết: Huyết yến và hồng yến có tốt hơn bạch yến không?
Trong các loại tổ yến hiện nay trên thị trường thì yến huyết được xếp vào thượng phẩm cực kỳ quý hiếm. Giá tổ huyết yến cũng vì thế mà “đắt đỏ” vô cùng. Vậy tổ yến huyết giá bao nhiêu – Đáp án là từ 12Tr – 50Tr/ 100g, tùy vào từng loại yến.
Yến huyết có giá thành đắt đỏ là bởi sản lượng khan hiếm, quá trình khai thác khó khăn
Sở dĩ giá huyết yến cao hơn so với các loại yến sào khác là bởi 3 lý do sau đây.
Việc khai thác yến huyết trong tự nhiên rất khó khăn, hiểm trở và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bởi tổ yến huyết chủ yếu là yến đảo, nằm trong các hang sâu, khó tiếp cận. Thợ yến phải sử dụng giàn leo bằng thang gỗ chông chênh hoặc dây thừng để tìm kiếm và khai thác yến huyết đảo.
Huyết yến thật chỉ có trong tự nhiên, đòi hỏi các điều kiện về môi trường phức tạp. Do đó sản lượng vô cùng khan hiếm, chỉ chiếm khoảng 1-2% tổng sản lượng yến sào trên thị trường. Vì nên giá thành của loại này cao cũng là điều dễ hiểu.
Ngoài các thành phần dinh dưỡng cơ bản trong yến sào như protein, các vi chất, axit amin thì yến huyết còn có thêm một số thành phần khác được tạo ra trong quá trình lên men trong môi trường.
Với màu sắc bắt mắt, khan hiếm nên dù có giá thành đắt đỏ thì nhiều người vẫn “săn lùng”, tìm mua huyết yến để làm quà biếu tặng hay sử dụng để bồi bổ sức khỏe cho gia đình.
Huyết yến là sản phẩm tốt cho sức khỏe, có giá thành cao nhưng cũng dễ bị làm giả bằng cách nhuộm màu bạch yến. Chính vì vậy, khi mua và sử dụng loại yến này, người dùng nên lưu ý những điều sau đây để tránh lãng phí.
Lưu ý khi mua và sử dụng yến huyết
Huyết yến là món quà quý từ thiên nhiên, mang đến cho người dùng nhiều công dụng tuyệt vời với sức khỏe. Mặc dù giá thành cao nhưng yến huyết “đắt xắt ra miếng”, vẫn là “khoản đầu tư” xứng đáng cho sức khỏe người dùng. Tuy vậy, bạn cần chọn mua tổ yến huyết từ các cơ sở uy tín, có giấy chứng nhận đầy đủ.
Tài liệu tham khảo:
1. Edible bird’s nests – How do the red ones get red?
3. Prevalence of nitrite and nitrate contents and its effect on edible bird nest’s color
