Yến sào là thực phẩm mang nhiều giá trị dinh dưỡng, luôn nằm trong top những món ăn bồi bổ sức khỏe. Tuy nhiên, vì giá trị kinh tế cao nên tổ yến có thể bị làm giả. Vậy yến giả là gì? Tổ yến giả làm từ gì? Sử dụng yến sào giả ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe? Làm sao để phân biệt yến giả? Tất cả sẽ được Ngọc Hoàng Yến chia sẻ trong nội dung bài viết sau đây.
Tổ yến giả làm từ gì? Cách nhận biết để không tiền mất tật mang
Yến sào được ví như “vàng trắng” nhờ sự quý giá và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chính vì vậy, nhiều đối tượng đã bất chấp làm giả tổ yến nhằm trục lợi. Trong thời gian gần đây, báo đài đã đưa nhiều thông tin về tình trạng yến giả. Tuy nhiên, thủ đoạn làm giả tổ yến ngày càng tinh vi, khiến người tiêu dùng khó phân biệt bằng mắt thường.
Hành vi làm giả làm tổ yến không chỉ làm mất đi giá trị thật của sản phẩm mà còn gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe người tiêu dùng. Đáng lo ngại hơn, yến giả thường được bày bán công khai trên thị trường với mức giá vô cùng hấp dẫn, đánh vào tâm lý ham rẻ của nhiều người.
Cảnh báo tổ yến giả tràn lan trên thị trường
Trước vấn nạn yến giả nhức nhối như hiện nay, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức để nhận biết. Đồng thời, các thương hiệu uy tín cũng cần minh bạch quy trình sản xuất và cam kết chất lượng để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của khách hàng.
Theo một nghiên cứu vào năm 2005, có 3 loại chất độn thường gặp trong tổ yến bán lẻ là: nhựa karaya, tảo đỏ và nấm tuyết (Tremella). Chất độn này thường được thêm vào trong quá trình chế biến trước khi tung ra thị trường (1).
Tuy nhiên, hiện nay, công nghệ làm yến sào giả ngày càng trở nên tinh vi, khiến người tiêu dùng khó phân biệt bằng mắt thường. Các chất độn trong tổ yến giả cũng trở nên đa dạng hơn.
Đối với câu hỏi tổ yến giả làm từ gì thì đáp án là từ nhiều nguyên liệu quen thuộc. Dưới đây là 8 nguyên liệu thường được sử dụng để làm giả tổ yến hiện nay.
Nguyên liệu làm giả yến phổ biến
Yến sào thường được làm giả bằng rong biển, nấm tuyết. Bởi các nguyên liệu này khá rẻ và khi ăn có cảm giác giòn dai, gần giống như tổ yến thật. Các đơn vị làm giả sẽ sử dụng rong biển, nấm tuyết kết hợp với các chất phụ gia để đính kết lại, tạo hình tai yến.
Cách làm yến giả tinh vi khác là từ sợi miến. Bởi màu sắc hay hình dáng của sợi miến cũng gần tương tự như sợi yến. Thông thường, các đơn vị kinh doanh sẽ làm giả bằng cách trộn lẫn sợi miến với sợi yến thật để tăng trọng lượng.
Mủ trôm giả yến thường xuất hiện trong các loại yến chưng sẵn, yến hũ hoặc nước yến. Bởi mủ trôm có đặc tính không màu, không vị, không mùi lại đặc, tạo độ sệt nên khi trộn lẫn với tổ yến chưng có thể dễ dàng qua mắt người dùng.
Agar hay bột rau câu cũng là nguyên liệu làm giả tổ yến chưng sẵn phổ biến hiện nay. Nếu chỉ quan sát bằng mắt thường sẽ khó nhận biết vì bột rau câu sau khi được nấu sẽ nở và đặc. Tuy nhiên, khi ăn sẽ nhận ra ngay vì không có kết cấu sợi.
Gelatin có nhiều trong bì heo và có tính chất kết dính như một chất gel. Vì vậy đây có thể là nguyên liệu làm giả yến vô cùng chân thực. Tuy nhiên, khi ngâm, các sợi sẽ dính vào nhau chứ không tơi như yến thật.
Chân yến có kết cấu dai, giòn hơn hẳn các bộ phận còn lại trong tổ yến. Chính vì vậy, một số nơi có thể sử dụng cao su non để làm giả chân yến. Cao su non có đặc điểm là dai, giòn, khi ăn có cảm giác sựt sựt. Nếu người dùng không tinh ý thì khó có thể phân biệt.
Dòng yến tinh chế có thể bị độn thêm lòng trắng trứng. Bởi nguyên liệu này có mùi tanh khá giống với mùi của yến. Ngoài ra, người ta còn sử dụng lòng trắng trứng để hỗ trợ lấy lông và bụi trong tổ yến nhanh chóng, giảm bớt tiền nhân công.
Yến giả làm từ đường, muối cũng khá phổ biến. Cụ thể, đơn vị sản xuất sẽ độn thêm đường, muối vào tổ yến để giúp tăng trọng lượng, đẩy giá thành cao hơn. Bên cạnh đó, đường và muối còn giúp bảo quản yến được lâu hơn.
Ngoài việc sử dụng 8 loại nguyên liệu trên để độn, làm giả tổ yến thì còn có 1 số thủ thuật đánh lừa người tiêu dùng phổ biến như sau:
Hình ảnh tổ yến giả
Huyết yến và hồng yến có giá trị kinh tế cao hơn bạch yến. Do đó, một số người kinh doanh sẽ nhuộm màu bạch yến thành huyết yến/ hồng yến để tăng giá bán. Hình thức làm giả tổ yến này rất phổ biến.
So với yến nhà nuôi thì yến đảo có giá thành cao hơn vì quy trình khai thác gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, một số đơn vị sẽ kê khai sai thông tin về sản phẩm, hô biến từ yến nhà nuôi thành yến đảo để tăng giá thành.
Một số loại yến có chất lượng kém, tính thẩm mỹ thấp hoặc yến đã bị ngả vàng, mốc nhưng được người kinh doanh tẩy trắng bằng các hóa chất. Điều này giúp hô biến yến loại 3 thành loại 1 để tăng giá bán.
Như đã chia sẻ ở trên, tổ yến có thể bị làm giả bằng cách độn thêm các nguyên liệu như sợi miến, rong biển, mủ trôm, tinh bột, đường, muối… để làm tăng trọng lượng cho yến.
Theo báo Pháp Luật, một số sản phẩm nước yến đóng lon/ đóng lọ bị làm giả trắng trợn mẫu mã và tên gọi của những thương hiệu uy tín như: Yến sào Khánh Hòa, Sanvinest, Sanest,… khiến người tiêu dùng nhầm lẫn (2).
Yến giả không chỉ khiến người tiêu dùng mất tiền oan mà còn gây ra nhiều tác hại tiêu cực cho sức khỏe nếu sử dụng lâu dài. Một số hệ lụy khi sử dụng tổ yến giả có thể kể đến như:
Sử dụng tổ yến giả gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe
Với tình trạng tổ yến giả tràn lan trên thị trường như hiện nay, người dùng cần nắm được cách phân biệt yến thật giả. Dưới đây là những cách nhận biết yến giả mà bạn nên tham khảo.
Yến thật và yến giả dù hình thức giống nhau nhưng vẫn có thể phân biệt được bằng cách bóp. Yến sào giả để ngoài lâu sẽ bị mềm, hơi dẻo và khô cứng. Khi bóp sẽ thấy yến khó bị vỡ và có độ đàn hồi. Ngược lại, nếu là tổ yến thật thì thường có độ giòn tự nhiên, khi bóp dễ vỡ. Đặc biệt yến thật dù để lâu trong không khí cũng không bị mềm.
Xét về hình dáng, sợi yến giả gần như có kích thước bằng nhau, sợi không đan mà thường ém lại thành tổ. Vì vậy nếu quan sát thấy tổ yến đẹp, các sợi đều, đan xen vào nhau theo quy luật thì thường là yến giả. Ngoài ra, tổ yến giả khi cầm sẽ thường nặng tay hơn yến thật (cùng kích cỡ).
Một cách để phân biệt yến giả khác chính là ngửi/ nếm. Đối với yến giả khi ngửi sẽ có mùi tanh nồng của hóa chất, trong khi đó yến thật có mùi tanh đặc trưng. Ngoài ra, khi nếm có thể thấy ngọt hoặc mặn nếu là yến giả bị tẩm đường/ muối.
Phân biệt yến thật yến giả bằng mùi tanh đặc trưng
Người dùng có thể nhận biết tổ yến giả bằng cách ngâm nước. Bạn chỉ cần lấy 1 ít yến sào, đem ngâm vào nước lạnh và quan sát sau khoảng 30 phút. Nếu là yến giả thì ngâm càng lâu càng mềm, sợi yến có thể bị tan, nước ngâm chuyển màu đục. Trong khi đó, yến thật dù ngâm lâu cũng không bị rã, nước ngâm không đục, không có cặn, khi vớt ra vẫn giữ được cấu trúc sợi.
Nếu là tổ yến giả thì chỉ cần chưng khoảng 5-10 phút là đã mềm, sợi yến rã ra, mất đi cấu trúc sợi, không có độ dai, độ đàn hồi. Trong khi đó, yến thật khi chưng sẽ nở gấp 4-5 lần, vẫn giữ được hình dáng sợi yến.
Tổ yến hoàn toàn có thể được làm giả bằng nhiều thủ đoạn tinh vi như độn sợi miến, mủ trôm, rong biển, nấm tuyết, tẩm đường/ muối… Do đó người dùng cần tỉnh táo khi chọn mua.
Yến thô có thể làm giả bằng cách độn thêm miến, rong biển, nấm tuyết… Sau đó thêm ít lông chim cho giống với yến thô thật. Xem chi tiết TẠI ĐÂY.
Hiện nay, chân yến thô có thể làm giả được bằng nhiều cách. Điển hình là sử dụng các nguyên liệu như rong biển, nấm tuyết… để thêm vào chân yến.
Thủ đoạn làm giả tổ yến bằng nhựa không phổ biến. Bởi sử dụng chất liệu nhựa thường khó qua mắt người tiêu dùng.
Yến vụn rất dễ bị làm giả vì kết cấu sợi mảnh, vụn nên người tiêu dùng khó kiểm tra bằng mắt thường. Hiện yến vụn thường bị làm giả bằng cách trộn thêm tinh bột hoặc sợi miến vụn, mủ trôm để tăng trọng lượng.
Yến chưng giả thường được thêm mủ trôm hoặc rau câu để tạo độ sệt. Cách nhận biết khá đơn giản, nếu thấy yến chưng vón cục, sợi mềm nhũn, mất cấu trúc thì thường là yến bị độn.
Ngoài yến hũ giả thì nước yến cũng là sản phẩm dễ bị làm giả. Nước yến giả thường chỉ chứa rất ít hàm lượng yến, không giống trên bao bì quảng cáo. Một số sản phẩm khi kiểm định chỉ có 0.01% (3). Thay vào đó sản phẩm được pha chế từ đường, hương liệu, chất tạo ngọt, mủ trôm hay rau câu. Hoặc một số loại nhái của thương hiệu uy tín khiến người mua bị nhầm.
Thực trạng tổ yến giả tràn lan trên thị trường khiến người tiêu dùng hoang mang không biết nên mua yến ở đâu để đảm bảo chất lượng, an toàn cho sức khỏe.
Với mô hình khép kín từ dẫn dụ, khai thác tổ chim yến tại nhà nuôi đạt chuẩn đến sơ chế, chế biến yến sào, Ngọc Hoàng Yến tự hào là đơn vị cung cấp các sản phẩm yến sào 100% tự nhiên.
Yến sào Ngọc Hoàng Yến Chất lượng thật từ thiên nhiên
Chúng tôi cam kết không sử dụng hóa chất trong quá trình sơ chế, không tẩy trắng, không tẩm đường hay pha trộn làm tăng trọng lượng yến. Cam kết hoàn lại tiền gấp 2 lần cho khách hàng nếu phát hiện yến sào giả hoặc kém chất lượng.
Cơ sở chế biến yến sào tại Gò Công đạt chứng nhận VSATTP theo công bố 11/2020/NNPTNT-TG. Cửa hàng yến chưng tươi tại Lô E.04 – Tòa nhà The EverRich (số 968, đường 3 tháng 2, P. Phú Thọ, TP.HCM) đạt chứng nhận VSATTP số 3616/2022/ATTP-CNĐK do Ban Quản lý An toàn thực phẩm cấp.
Hiện tại, Ngọc Hoàng Yến đang cung cấp 3 dòng sản phẩm chính như sau:
Ngọc Hoàng Yến tin rằng với mô hình kinh doanh từ cái tâm cùng những nỗ lực từ đội ngũ nhân viên sẽ đem đến cho khách hàng sự hài lòng với những sản phẩm tổ yến chất lượng, giá cả hợp lý. Chúng tôi cũng hy vọng rằng tất cả người tiêu dùng Việt đều có thể lựa chọn và sử dụng những sản phẩm yến sào nguyên chất nhất thay vì tổ yến giả, kém chất lượng.
Tài liệu tham khảo:
1. Marcone M. F. (2005). Characterization of the Edible Bird’s Nest the “Caviar of the East”. Food Res. Int. 38 (10), 1125–1134. 10.1016/j.foodres.2005.02.008.
2. Báo Pháp Luật Plo.vn. Nhức nhối vấn nạn yến sào giả. Ngày đăng 12/04/2025.
3. Báo Thanh Niên. Nước yến giả mạo nhan nhản lừa người tiêu dùng, có loại chỉ 8.000 đồng/hũ. Ngày đăng 22/11/2024.